Επιτυχημένη επικοινωνία, επιτυχημένες σχέσεις 1/2

Η επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων είναι ένας από τους βασικούς τρόπους επαφής με τον κοινωνικό μας περίγυρο. Ουσιαστικά είναι ο τρόπος εξωτερίκευσης και μετάδοσης των σκέψεών μας και των συναισθημάτων μας. Η σημασία της είναι ιδιαίτερη στο life coaching καθώς μας βοηθάει να εκπληρώσουμε τις ανάγκες μας και τις επιθυμίες μας.

Η επικοινωνία αποτελεί το κυρίαρχο συστατικό για όλες τις επιτυχημένες σχέσεις.

Σε αυτές τις δύο δημοσιεύσεις θα αναφέρουμε καταστάσεις και συμπεριφορές που μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο την επικοινωνία, όπως επίσης και εκείνους τους τρόπους που μπορεί αντίστοιχα να την κάνουν πιο ευχάριστη και πιο επιτυχημένη, είτε αυτή αφορά στις προσωπικές είτε στις επαγγελματικές σχέσεις.

Συμπεριφορές που καταστρέφουν την επικοινωνία

Η σιωπή

Οι άνθρωποι συχνά σταματούν την επικοινωνία με τους άλλους είτε γιατί δεν ξέρουν τι να πουν, είτε γιατί φοβούνται τις συνέπειες των λόγων τους είτε γιατί πιστεύουν ότι η στέρηση της επικοινωνίας τιμωρεί τον άλλον. Πολλές φορές η επικοινωνία σταματάει για λόγους αναστοχασμού. Σε κάθε περίπτωση το να μην λες τίποτα (ακόμα και αν αυτό εν τέλει περνάει κάποιο μήνυμα) σταματάει απότομα την επικοινωνία. Μια επιτυχημένη επικοινωνία μπορεί να υπάρξει μόνο μέσω του διαλόγου και την ανταλλαγή των μηνυμάτων όλων των εμπλεκομένων σε αυτή. Ακόμα και αν πρόκειται να σταματήσεις την επικοινωνία για δικούς σου λόγους πρέπει να τους δηλώσεις στον συνομιλητή σου ώστε να υπάρχει επιτυχής κλείσιμο του κύκλου της επικοινωνίας και από τις δύο πλευρές και κατανόηση της θέσης του άλλου.

Η αναφορά στα ‘Τι δεν θέλω’

Η επικοινωνία δυσκολεύει όταν επικεντρωνόμαστε σε αυτά που ‘δεν θέλουμε’ αντί σε αυτά που θέλουμε. Το να αναφερόμαστε σε αυτά που δεν θέλουμε μπορεί να μας κάνει να αποσυμπιεζόμαστε ωστόσο αφήνει τον άλλον να μαντεύει το τι θέλουμε αντί να του περάσει απευθείας το σωστό μήνυμα.

Για παράδειγμα:

«Δεν θέλω να πάμε διακοπές πάλι στο ίδιο μέρος». Αν αυτό που σε ενοχλεί δεν είναι το μέρος αλλά το γεγονός ότι δεν έχει πολλές βραδινές δραστηριότητες, υπάρχει περίπτωση να ξαναπάς διακοπές σε ένα παρόμοιο μέρος το οποίο πάλι δεν θα σου αρέσει.

Φράσεις λοιπόν του τύπου ‘Δεν θέλω να …’ ή ‘Δεν θέλω να μου λες/κάνεις …’ συνήθως δυσκολεύουν την επιτυχημένη ανταλλαγή μηνυμάτων.

Η ‘ανάκριση’

Όταν οι άνθρωποι νιώθουν ότι ‘ανακρίνονται’ συνήθως αποκτούν αμυντική στάση απέναντι στον συνομιλητή τους.

Φράσεις όπως ‘Τι θες να κάνεις’;  ή ‘Δεν θες καλύτερα να …’ μπορεί να φαίνονται διερευνητικές ωστόσο μπορεί να εκληφθούν ως απαίτηση ή ως χειρισμός. Έτσι οι φράσεις που ξεκινούν με το ‘Εγώ θα ήθελα να …’ ή ‘Έχω ανάγκη να …’ προκαταλαμβάνουν θετικά τον συνομιλητή μας και περνούν καλύτερα το μήνυμα που θέλουμε να μεταδώσουμε.

Οι περισσότερες ερωτήσεις μπορούν να μετατραπούν σε προτάσεις που ξεκινούν σε πρώτο πρόσωπο, για παράδειγμα ‘Θα ήθελα να μου πεις τι σκέφτεσαι/αισθάνεσαι για …’, ‘Όταν λες/κάνεις αυτό, αισθάνομαι …’ ή ‘Έχω ανάγκη από αυτό, θα μπορούσες να …’

Οι φράσεις που σχετίζονται με τις δικές μας σκέψεις και συναισθήματα εκτός ότι μπορούν να διευκολύνουν σημαντικά την επικοινωνία μας, μας δίνουν και την αίσθηση ότι έχουμε εμείς και όχι οι άλλοι τον έλεγχο αυτών που μας συμβαίνουν.

Τα παράπονα

Τα παράπονά μας προς τον άλλον, όταν δεν συνοδεύονται και με λύσεις για αυτά που συμβαίνουν δυσκολεύουν την επικοινωνία και ακούγονται περισσότερο σαν ‘γκρίνια’ στα αυτιά του συνομιλητή μας παρά σαν ευκαιρία για να διορθωθούν τα κακώς κείμενα.

Για παράδειγμα ‘Ποτέ δεν βρίσκω ζεστό νερό όταν επιστρέφω!’ αντί για ‘Όταν επιστρέφω έχω ανάγκη από ένα ζεστό μπάνιο, θα μπορούσατε μετά το δικό σας μπάνιο να φροντίζετε να ανάβετε τον θερμοσίφωνα;’

Το να ρίχνουμε το φταίξιμο στους άλλους

Η παραπάνω συμπεριφορά είναι δυσάρεστη και για αυτόν που ‘ρίχνει το φταίξιμο’ αλλά και για τον υποτιθέμενο ‘φταίχτη’. Ο πρώτος νιώθει πιο αδύναμος και αβοήθητος καθώς κάποιος άλλος φταίει για αυτό που του συμβαίνει (αρά ο ίδιος δεν έχει τον έλεγχο της κατάστασης και δεν μπορεί να κάνει κάτι να αλλάξει αυτό που τον ενοχλεί) και ο δεύτερος νιώθοντας ένοχος ή ανεπαρκής από τα λόγια του πρώτου, αμύνεται, συνήθως σιωπώντας, αποφεύγοντας έτσι την επικοινωνία.

Κατηγορίες, κριτικές και αρνητικά υπονοούμενα

Όλα τα παραπάνω αποτελούν συνήθως τα εργαλεία ενός φοβισμένου, αμυνόμενου ή θυμωμένου ανθρώπου που το μόνο που εξυπηρετούν είναι να καταστρέφουν οποιαδήποτε ροή επικοινωνίας. Όταν νιώθουμε όταν μας κατηγορούν, η πρώτη μας αντίδραση είναι να αμυνθούμε. Όταν νιώθουμε ότι μας κριτικάρουν, μετατρεπόμαστε σε φοβισμένα, επιθετικά ή ενοχικά άτομα. Επιπλέον όταν τα παραπάνω γίνονται με υπονοούμενα αισθανόμαστε αβοήθητοι και ανίκανοι να αντιδράσουμε καθώς η κατηγορία είναι ασαφής προς το πρόσωπό μας.

Ένα από τα βασικά εργαλεία του life coaching είναι η επικοινωνία. Βασιζόμενο σε επιστημονικά τεκμηριωμένες τεχνικές προσπαθεί μέσω της επιτυχημένης επικοινωνίας να οργανώσει τους στόχους που ο πελάτης έχει θέσει. Πολλοί έρχονται με το αίτημα/στόχο για βελτίωση της δικής τους επικοινωνίας είτε με τον σύντροφό τους, είτε με την οικογένειά τους και τους φίλους τους, είτε με τους συναδέλφους τους. Ο life coach με τις εξειδικευμένες γνώσεις του είναι αυτός που θα συμβάλει στην κατανόηση από τον πελάτη των λόγων που προκαλούν την όποια δυσκολία και θα συνεισφέρει στην αλλαγή και την μετάβαση προς την επιτυχημένη ανταλλαγή μηνυμάτων μεταξύ του πελάτη του και του κοινωνικού του κύκλου.

Στο δεύτερο μέρος θα ασχοληθούμε με τις συμπεριφορές που συμβάλλουν θετικά στην επικοινωνία μας με τους άλλους ανθρώπους.

Μίλτος Τσιάκαλος (Life coach)